สัพพสัตตานัง หิตจรณปัญหา ที่ 6

สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมิทราธิบดีพระราชโองการถามว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่
พระนาคเสนผู้ปรีชา พระผู้เป็นเจ้ากล่าวว่า สมเด็จพระตถาคตทศพลญาณนี้มีแต่ว่าจะให้
เป็นประโยชน์แก่สัตว์ทั้งหลาย พระองค์จะได้ให้เป็นโทษแก่สัตว์ทั้งหลายหามิได้ ปุน จ ครั้น
มาใหม่เล่า พระผู้เป็นเจ้ากล่าวว่า เมื่อตรัสพระสัจธรรมเทศนาอัคคิขันโธปมสูตรนั้น พระภิกษุ
60 รูปฟังไป อาศัยด้วยว่าตนมีศีลบริสุทธิ์สิ้นราคี จิตนั้นเลื่อมใสทวีคูณขึ้นไปกว่าเก่า พระผู้
เป็นเจ้า 60 รูปนั้นก็พ้นจากอาสวมลทินสิ้นตัณหาอุปาทาน พระภิกษุที่เป็นพาลด่างพร้อยใน
ศีลนั้นเป็นปัจจุทธรณ์สึกเสีย ที่เป็นปาราชิกมีชู้เมียนั้นก็ดี ที่เป็นปาราชิกด้วยอทินนาทาน
และมนุสสวิคคหะ อุตตริมนุสสธรรมนั้นก็ดี มีประมาณ 60 รูป รากโลหิตออกมา นี่แหละ
พระตถาคตล้วนแต่จะให้เป็นประโยชน์แล้ว ก็เหตุไรจึงให้โทษแก่ภิกษุทั้งหลายถึงรากโลหิต
เป็นเหตุไฉนโยมสงสัยนักหนา ถ้าแม้แลว่าจะเชื่อเอาคำที่ว่า พระองค์เทศนาอัคคิขันโธปมสูตร
พระภิกษุ 60 รูปรากโลหิต คำที่ว่าพระองค์เจ้าคิดจะให้เป็นประโยชน์แก่สัตว์ก็เป็นมิจฉา แม้
จะเชื่อว่าพระองค์จะให้เป็นประโยชน์มิให้เป็นโทษแก่สัตว์ คำที่ว่าพระองค์ตรัสเทศนาอัคคิขัน-
โธปมสูตรนั้นก็จะผิด อยํ ปญฺโห ปัญหานี้ อุภโต โกฏิโก เป็นอุภโตโกฏิ มหนฺโต ใหญ่ล้ำ คมฺภีโร
ลึกนักหนา ตฺวานุปฺปตฺโต มาถึงพระผู้เป็นเจ้า พระผู้เป็นเจ้าจงวิสัชนาให้แจ้งก่อน
พระนาคเสนถวายพระพรว่า มหาราช ดูรานะบพิตรผู้ประเสริฐ คำที่ว่าสมเด็จพระ
บรมโลกุตรมาจารย์มิได้ให้สัตว์โลกเป็นโทษ ย่อมจะให้เป็นประโยชน์แก่สัตว์ทั้งหลายนั้นจริง
ข้อซึ่งพระองค์เจ้าสำแดงธรรมปริยายอัคคิขันโธปมสูตร พระภิกษุทั้งหลาย 60 รูปรากโลหิตนั้น
ใช่ว่าสมเด็จพระสัพพัญญูจะไม่เอ็นดูกรุณา คิดวิหิงสาแกล้งเทศนาให้ฟังจนรากโลหิตหาบ่มิได้
พระภิกษุ 60 รูปนั้นปฏิบัติไม่ดีปฏิบัติผิด ไม่ต้องด้วยวินัยกิจสิกขาบทก็รากโลหิต อตฺคตโน
กิริยาย ด้วยกิจกระทำไม่ดี ตนกระทำไว้ต้องหาก จะว่าสมเด็จพระผู้ทรงสวัสดิภาค แกล้ง
เทศนาให้รากโลหิตคิดให้โทษอย่างไรได้ นะบพิตรพระราชสมภาร
สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดีมีพระราชโองการตรัสว่า ใช่กระนั้น สมเด็จพระ
สัพพัญญูไปเทศนา พระภิกษุได้ฟังจึงรากโลหิต ถ้าสมเด็จพระภควันตบพิตรไม่ไปเทศนา อสุตฺวา
พระภิกษุ 60 รูปไม่ได้ฟัง ที่ไหนจะรากโลหิตออกมาเล่า
พระนาคเสนมีเถรวาจาว่า มหาราช ดูรานะบพิตรผู้ประเสริฐ ใช่เหตุการณ์ ด้วยฟังพระ
สัทธรรมเทศนา เป็นด้วยพระภิกษุ 60 รูปปฏิบัติผิดเป็นมิจฉา ตถาคตสฺส ธมฺมํ สุตฺวา ครั้นว่า
ได้ฟังพระศรีสุคตเทศนา ก็ให้ร้อนกายนักหนา จึงรากโลหิตออกมาด้วยร้อนกายนั้น ใช่จะราก